რატომ არის ემოციების გაზიარება მნიშვნელოვანი?

კვლევების თანახმად, რაც უფრო მეტად ვცდილობთ გრძნობების დათრგუნვას, მით უფრო ძლიერი გავლენა აქვთ მათ ჩვენს მენტალურ და ფიზიკურ ჯანმრთელობაზე. 

წარმოიდგინეთ, რომ ოფისში თქვენი თანამშრომლები ძალიან ხმაურობენ და იმის ნაცვლად, გამოხატოთ რომ ხმაური მუშაობაში ხელს გიშლით, ჩუმად ზიხართ და ასე აგრძელებთ მუშაობას. დღის ბოლოს, გამოდიხართ ოფისიდან, ტრანსპორტი იგვიანებს და თქვენ ნორმალურზე მეტად ღიზიანდებით. ეს ყველაფერი იმიტომ, რომ დილით ემოციები დათრგუნეთ. არადა, შეიძლება, თქვენი დღე უკეთესი ყოფილიყო.  

ეცადეთ, რამდენიმე წუთით, არ იფიქროთ თეთრ დათვზე და მიხვდებით, რომ გაგიჭირდებათ მასზე ფიქრისთვის თავის დანებება. 

რას ამბობენ მეცნიერები?  

ჰარვარდის პროფესორმა, დანიელ ვეგნერმა ჩაატარა ექსპერიმენტი, რომლის ფარგლებშიც, მონაწილეების ნაწილს სთხოვა, 5 წუთის განმავლობაში არ ეფიქრათ თეთრ დათვზე. თუ, რომელიმე მონაწილეს თეთრი დათვი გაახსენდებოდა, მას უნდა დაერეკა ზარი. იმის მიუხედავად, რომ ცდის პირებს მკაფიო ინსტრუქცია მიეწოდათ, ისინი, საშუალოდ წუთში ერთხელ მაინც თეთრ დათვზე ფიქრობდნენ. 

კვლევის მეორე ეტაპზე, ყველა მონაწილეს თეთრ დათვზე ფიქრი სთხოვეს. აღმოჩნდა, რომ ისინი, ვისაც პირველ ეტაპზე თეთრ დათვზე არ უნდა ეფიქრათ, ახლაც უფრო ხშირად ახსენდებოდათ დათვი, ვიდრე ადამიანებს, რომლებსაც მანამდეც თეთრ დათვზე ფიქრი დაევალათ. 

პირველი ხუთი წუთის განმავლობაში აზრის ჩახშობამ გამოიწვია ის, რომ განდევნილი ფიქრები კიდევ უფრო მძაფრი გახდა და უფრო ინტენსიურად დაბრუნდა მონაწილეების ცნობიერებაში.

როდესაც ცდილობთ რაღაცაზე არ იფიქროთ, ტვინის ერთი ნაწილი ამ აკრძალულ ფიქრს თავიდან იცილებს. ხოლო, მეორე ნაწილი “ამოწმებს”, რომ ეს აზრი თავში არ მოგივიდეთ. შესაბამისად, თქვენ ფიქრობთ იმაზე, რაზე ფიქრიც არ გინდათ. 

მეტიც, ადამიანები, რომლებიც თავიანთ ტრავმაზე და გულისტკივილზე ნაკლებს საუბრობენ, ზრდიან ორგანიზმში სტრესს, რადგან ამ ემოციების დახშობა დიდ ძალისხმევას მოითხოვს და შედეგად უფრო ხშირად საჭიროებენ ექიმთან ვიზიტს. ეს ხსნის ფაქტს, რომ ემოციების მუდმივი ჩახშობა იმუნიტეტს აქვეითებს და ფიზიკურ ჯანმრთელობას ვნებს. 

სტენფორდის უნივერსიტეტის პროფესორი ჯეიმს გროსი აკვირდებოდა ადამიანებს, რომლებსაც საშინელებათა ჟანრის ფილმს აყურებინებდნენ. მონაწილეთა ერთ ჯგუფს დაევალა არ ეფიქრათ უარყოფით ემოციებზე, რომელსაც ფილმი გამოიწვევდა. 

როგორც აღმოჩნდა, ისინი, ვინც ცდილობდნენ ემოციების დამალვას, შინაგანად ყველაფერს უფრო მძაფრად განიცდიდნენ: უფრო უჩქარდებოდათ გული, მეტი რაოდენობით ოფლს გამოყოფდნენ და მეტად უფართოვდებოდათ სისხლძარღვები. 

ის, რაც სხვებისთვის კარგად იმალება, შინაგანად უფრო აქტიური და ძლიერი ხდება. იგივეა ფიზიკური ტკივილის შემთხვევაშიც. რაც უფრო მეტად ცდილობთ, ტკივილის “ატანას” მით უფრო მძაფრად შეიგრძნობთ მას. 

ეს ექსპერიმენტები გვიჩვენებენ, რომ რეალურ ცხოვრებაში, უფრო რთულია რაღაცაზე უარის თქმა მაშინ, როცა საკუთარ თავს ზღუდავთ და აკრაძლვებს უწესებთ. მაგალითად, როცა თავს ეუბნებით, რომ თამბაქო არ უნდა მოწიოთ, ტკბილეული არ უნდა მიირთვათ ან ამა თუ იმ ადამიანზე არ უნდა იფიქროთ. 

მეცნიერება გვეუბნება, რომ ეს მიდგომა არა ეფექტურია და უფრო ართულებს საქმეს. ფიზიკურად მეტ მოთხოვნილებას გვიჩენს და მენტალურად, ყურადღების გადატანაში გვიშლის ხელს. ამიტომ, აუცილებელია, სხვა გამოსავალზე ვიფიქროთ.

როგორ გავუმკლავდეთ ამ პრობლემას?

მოერიდეთ აზრების თავიდან განდევნას

განსაკუთრებით იმ ქცევებთან დაკავშირებული ფიქრების განდევნას, რომლებიც თქვენთვის პრობლემას წარმოადგენენ. მაგალითად, თუ თამბაქოს მოწევა, ალკოჰოლის მირთმევა ან ჭარბი რაოდენობით საკვების მიღება თქვენთვის მიუღებელია, არ აუკრძალოთ ისინი საკუთარ თავს.

შოკოლადის ან მოწევის შესახებ ფიქრი უფრო უწყინარია, ვიდრე ამასთან დაკავშირებული აზრების ჩახშობა. განსაკუთრებით, თუ ამ ქცევების მიმართ ძლიერი მიდრეკილება გაქვთ.

ყოველთვის არ შეგვიძლია იმის კონტროლი, რაც ცხოვრებაში ხდება. შეუძლებელია, რიგ უსიამოვნო მოვლენებს ავარიდოთ თავი, მაგრამ ის თუ როგორ ვიმოქმედებთ – ჩვენზეა დამოკიდებული. ჩვენი კონტროლის ქვეშაა გადაწყვეტილება: განვდევნით აზრებს და ამით ცხოვრებას გავირთულებთ თუ არა. 

სიტყვებით გადმოეცით ის, რაზეც გეფიქრებათ

აწარმოეთ დღიური და დაწერეთ ის, რასაც ფიქრობთ ან გაუზიარეთ აზრები ახლობელ ადამიანებს.  უსიამოვნო მოგონენების სიტყვებად გადმოტანა, მათთან გამკლავებაში გვეხმარება. არ აქვს მნიშვნელობა, ის რაც განიცადეთ გუშინ მოხდა თუ 20 წლის წინ, მთავარია, განცდები გარეთ გამოიტანოთ. 

მოძებნეთ პოზიტიური ფორმულირება

არაეფექტური ფორმულირება, რომელიც აკრძალვას შეიცავს, პოზიტიური ფრაზით შეცვალეთ. მაგალითად, იმის ნაცვლად რომ საკუთარ თავს უთხრათ: 

• “არ დაიძინო გვიან”; თქვით -“დღეს ადრე დაიძინე”;
• “არ უნდა მოვწიო თამბაქო” -ს  ნაცვლად, თქვენ თავს უთხარით “თამბაქოს თავი უნდა დავანებო”;
•  “არ იფიქრო მასზე”-ს მაგივრად, თქვით “ჯობს სხვა რამეზე ვიფიქრო”’.

გადაავადეთ უსიამოვნო ფიქრები

ზოგიერთი კვლევა ადასტურებს, რომ ნერვიულობის რამდენიმე საათით გვერდზე გადადება, მთელი დღის ნერვიულობის აცილებაში გეხმარებათ. შეგიძლიათ გამოყოთ კონკრეტული დრო, რომელსაც ამა თუ იმ თემაზე ფიქრისთვის ან თუნდაც, სანერვიულოდ გამოიყენებთ, ასე რომ, როდესაც უსიამოვნო აზრები შემოგიტევთ, თქვენს თავს უთხარით: “ამაზე ხვალ ვიფიქრებ”, გამოყავით დრო და იფიქრეთ რაზეც გჭირდებათ. 

დაკავდით მედიტაციით

მედიტაცია მოიაცვს აწმყოში დაკვირვებას, განსჯის გარეშე, ცნობისმოყვარეობით ამ მიზნით მედიტაციის დროს, ფოკუსირდით გარკვეული მდგომარეობების და ფიქრების მიმართ მიმღებლობის გაზრდაზე. მაგალითად, როცა გაღიზიანებული ხართ, საკუთარ თავს უთხარით: “მე ეხლა გაღიზიანებული ვარ და ნორმალურია თავს ასე ვგრძნობდე”; ან მაგალითად, თუ თამბაქოსთვის თავის დანებებას ცდილობთ და მოწევა მოგინდათ, მედიტაციისაც თქვენს თავს უთხარით: “მე მინდა რომ თამბაქო მოვწიო და ეს ბუნებრივია, რადგან წლებია ნიკოტინის მომხმარებელი ვარ.” ამ ტიპის მედიტაცია, აძლიერებს თქვენს გავლენას ქცევებზე.

და ბოლოს… 

გახსოვდეთ, არ იფიქროთ თეთრ დათვზე.

ავტორი: ნინი დარსაძე

The post რატომ არის ემოციების გაზიარება მნიშვნელოვანი? appeared first on Bloomin.