მითები და ფაქტები ძილის შესახებ

მეცნიერება ძილის შესახებ სულ უფრო და უფრო მეტ ინფორმაციას გვაწვდის იმაზე, თუ რა გავლენა აქვს ძილს ჩვენს ორგანიზმზე. თუმცა, ძილის შესახებ ჯერ კიდევ უამრავი მცდარი ინფორმაციაა გავრცელებული. სწორედ ამიტომ, გადავწყვიტეთ, მასთან დაკავშირებულ მითებსა და ფაქტებზე გიამბოთ. 

მითი: ადამიანის სხეული ნაკლებ ძილს ეჩვევა.

ფაქტი: როდესაც არასაკმარისად გვძინავს, დღის განმავლობაში ძილის სურვილი გვერევა, თუმცა, თითქოს ამ შეგრძნებას ვეჩვევით. გვგონია, რომ დაკლებული ძილი არ მოქმედებს ჩვენზე, თუმცა, რეალურად, ძილის ნაკლებობა უარყოფით გავლენას ახდენს ჩვენს დღიურ პროდუქტიულობაზე, გადაწყვეტილების მიღების პროცესზე, ფოკუსირებაზე, მეხსიერებასა და შემოქმედებითობაზე. ძილის ნაკლებობამ შესაძლოა დაარღვიოს მეტაბოლიზმი, გულ-სისხლძარღვთა სისტემის ფუნქციონირება, ავნოს იმუნურ სისტემას, ჰორმონთა გამომუშავებასა და ფსიქიკურ ჯანმრთელობას. 

მითი: მოზრდილებისთვის 5 საათი ან უფრო ნაკლები ძილიც საკმარისია.

ფაქტი: ძილის ეროვნული ფონდის ექსპერტთა ჯგუფის რეკომენდაციებში ნათქვამია, რომ მოზრდილების ძილის ხანგრძლივობა 7-დან 9 საათამდე უნდა მერყეობდეს. 

მითი: ყველაფერი იმაზეა დამოკიდებული, თუ რამდენ ხანს გძინავს.

ფაქტი: როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, ძილის ხანგრძლივობა მართლაც მნიშვნელოვან როლს თამაშობს ჩვენს ცხოვრებაში, თუმცა, ძილით ყველაფერი არ იწყება და არც მთავრდება. რეალურად, კიდევ უფრო მნიშვნელოვანია ის, თუ როგორ გვძინავს – რამდენად ხარისხიანია ჩვენი ძილის რეჟიმი. მაგალითად, არსებობს ფრაგმენტული ძილი, რომელსაც ახასიათებს მრავალჯერ გამოღვიძება. მსგავსი ტიპის ძილის დროს ადამიანს უჭირს ძილის ფაზებს შორის გადაადგილება და იმ გონებრივი თუ ფიზიკური რესურსების აღდგენა, რასაც ის ფხიზლად ყოფნისას კარგავს. 

მითი: მნიშვნელობა არ აქვს, დღის რა პერიოდში გძინავს, მთავარია, ხანგრძლივად გეძინოს.

ფაქტი: მრავალმა კვლევამ აჩვენა, რომ ბევრად უმჯობესია სიბნელის პერიოდში ძილი. ღამით დაძინება ხელს უწყობს სხეულის ცირკადული რიტმის, ანუ შიდა საათის მისსავე გარემოსთან შესაბამისობას. ამ შესაბამისობამ თუ შეუსაბამობამ შესაძლოა, გავლენა იქონიოს ადამიანის ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე, გულსისხლძარღვთა სისტემის ფუნქციონირებაზე, მეტაბოლიზმსა და ჯანმრთელობის სხვა მნიშვნელოვან ელემენტებზე. 

მითი: მას, ვისაც კარგად სძინავს, ძილის დროს არ მოძრაობს. 

ფაქტი: მცირე მოძრაობები სხეულს ნორმალური ძილის განმავლობაშიც ახასიათებს. მოძრაობები ძილის დროს შემაწუხებელი შეიძლება იყოს შემდეგ შემთხვევებში:

• თუ ის ხანგრძლივი/ქრონიკულია;
• მთვარეულობა;
• აგრესიულია ან ძალადობრივი;
• აწუხებს საწოლის პარტნიორს;
• ძილიდან აფხიზლებს ადამიანს.

მითი: გონება მუშაობას წყვეტს ძილის დროს.

ფაქტი: გონება ძილის პერიოდშიც აქტიურია. მისი აქტივობა ძილის ეტაპების განმავლობაში სხვადასხვაგვარად იცვლება. 

მითი: მეტი ძილი ყოველთვის უკეთესია:

ფაქტი: სპეციფიკურ გარემოებებში მყოფ ადამიანებს, მაგალითად, ავადმყოფობისგან განკურნების პერიოდში, შესაძლოა სჭირდებოდეთ მეტი ძილი. თუმცა, ზოგადად, გადაჭარბებული ძილი ჩვენგან უხილავი ფიზიკური ან მენტალურიჯანმრთელობის პრობლემის მიზეზი შეიძლება იყოს, მაგალითად დეპრესიის. 

 მითი: ხვრინვა საზიანო არ არის და მას ვერც ვერაფერს მოვუხერხებთ.

ფაქტი: შემთხვევითი ხვრინვა საყურადღებო მართლაც არ არის, თუმცა, ქრონიკულ ხვრინვას თავისი გამომწვევი მიზეზი უნდა ჰქონდეს. 

ქრონიკული ან ხმამაღალი ხვრინვა შეიძლება გამოწვეული იყოს ძილის ობსტრუქციული აპნოეს (OSA), სუნთქვის სერიოზული აშლილობით, რომელიც ძილს ანადგურებს და ხელს უშლის ადამიანს მიიღოს ორგანიზმისთვის საჭირო ჟანგბადი. ხვრინვას ასევე შეუძლია დაარღვიოს საწოლში პარტნიორის ან მეზობლის ძილი.

მითი: ნებისმიერ ადგილას ნებისმიერ დროს ჩაძინების უნარი იმაზე მეტყველებს, რომ ხარისხიანი ძილი გაქვთ. 

ფაქტი: ეს უნარი იმაზე მიუთითებს, რომ თქვენ შესაძლოა ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული პრობლემები გაქვთ. აღნიშნული სიმპტომი შეიძლება იმის მანიშნებელია, რომ არასაკმარისად, დარღვეულად გძინავთ და მის ნაკლებობას მუდმივად განიცდით. 

მითი: თუკი ვერ იძინებთ, ჯობს საძინებელში დარჩეთ და ეცადოთ, დაიძინოთ.

ფაქტი: ძილის ექსპერტები გვირჩევენ, მსგავს მდგომარეობაში ავდგეთ, ვაკეთოთ რაიმე დაახლოებით 20 წუთის განმავლობაში, შემდგომ კი კვლავ დავწვეთ. აღნიშნული გზა მნიშვნელოვნად უწყობს ხელს ჩაძინებას. 

მითი: დაწოლამდე ალკოჰოლის მიღება ზრდის ჩაძინების სურვილს/შესაძლებლობას.

ფაქტი: ალკოჰოლის მიღებამ შესაძლოა, გაამარტივოს ჩაძინების პროცესი, თუმცა კი, ის უარყოფითად მოქმედებს ძილის ხარისხზე. პრობლემა იმაში მდგომარეობს, რომ დაძინებამდე ალკოჰოლის მიღება არღვევს ძილის ციკლებს, ახანგრძლივებს ძილს და აუარესებს ხვრინვას.ძილზე უარყოფითი ზემოქმედების გამო, ძილის წინ ალკოჰოლის მოხმარება ხშირად აღიარებულია, როგორც ძილის ჰიგიენის მნიშვნელოვანი ნაწილი.

მითი: ღამით ვარჯიში არღვევს ძილის ნორმალურ რეჟიმს. 

ფაქტი: გამოკითხვებისა და კვლევითი მონაცემები მიუთითებს, რომ ღამით ძლიერი ვარჯიშიც კი ჩვეულებრივ არ მოქმედებს ძილზე. სინამდვილეში, ღამით ვარჯიში ბევრ ადამიანს უკეთესად დაძინებაში ეხმარება.

მითი: მნიშვნელობა არ აქვს, ბნელ გარემოში დავიძინებთ, თუ – განათებულში.

ფაქტი: მაშინაც კი, როდესაც საძინებელში ხართ და თვალები დახუჭული გაქვთ, დაბალმა განათებამაც კი შეიძლება გაზარდოს გაღვიძების რისკი. მაღალი განათება კი ხშირად თვალების დაძაბვას იწვევს. ამიტომაც, ექსპერტები გვირჩევენ, უფრო მაღალი ხარისხის ძილისთვის ბნელ გარემოში დავიძინოთ.

ძილი დღემდე ბევრ საიდუმლოს ინახავს. საბოლოოდ მხოლოდ მეცნიერებისა და კვლევების საშუალებით შეგვიძლია ვიპოვოთ მასთან დაკავშირებულ კითხვებზე პასუხები. ამიტომაც, ეცადეთ, სანდრო წყაროებს დაეყრდნოთ და აუცილებლად მიაქციოთ ყურადღება თქვენს ძილის რეჟიმსა და ხარისხს. 

ავტორი: თინათინ უგრეხელიძე

The post მითები და ფაქტები ძილის შესახებ appeared first on Bloomin.